Giecz - gród pierwszych PiastówREZERWAT ARCHEOLOGICZNY w GIECZU
GRÓD, MUZEUM, WYKOPALISKA, LITERATURA ARCHEOLOGICZNA
Aktualizacja – 20.07.2015. Witamy
KALENDARIUM
Giecz, Wielkopolska, Polska
Rok, wiek Wydarzenia w Gieczu Wielkopolska, Polska
IX w.Na miejscu przyszłego grodu istnieje osada otwarta 
865Według analizy dendrochronologicznej około tego roku wzniesiony został najstarszy wał obronny grogu w Gieczu. Kim był budowniczy Giecza? Czy mógł być nim dziad Mieszka I, na pół legendarny Siemowit? 
900  
ok. 941Rozbudowa i wzmocnienie konstrukcji obronnych naj­wcześniej­sze­go gródka; dobudowanie do nich od połud­nia drugiej linii umoc­nień. Gród staje się założeniem dwuczłonowymLata 40. X wieku to okres umacniania władzy Pia­stów w Wielkopolsce. Władcą państwa Po­lan był wtedy zapewne Siemomysł, ojciec Miesz­ka I
ok. 962 (?) Mieszko IPo śmierci Siemomysła władzę obej­muje Mieszko I
966 Chrzest księcia Mieszka I
972 Bitwa pod Cedynią (24 czerwca)
968–986Przebudowa umocnień grodu w GieczuLata 70. i 80. X wieku to okres znacznej roz­bu­do­wy centralnych grodów państwa Miesz­ka I
979/980 Po śmierci Dobrawy (977) Mieszko poślubił córkę saskiego arystokraty, Dytryka, mniszkę Odę
984 Po śmierci Jordana nowym biskupem Polski zostaje Unger.
Wpływy Ody i Ungera sprawiły, że budow­ni­czych pierwszych kamiennych świątyń w Wiel­ko­polsce należy szukać w kręgu saskim
992 25 maja umiera Mieszko I
X w.Na miejscu późniejszego kościoła św. Mikołaja istnieje już nieobron­na osada 
1000Być może podczas wspólnej podróży do Gniezna zajechali do Giecza cesarz Otton III i Bolesław ChrobryBolesław I ChrobryZjazd w Gnieźnie
(8–10 marca)
X/XI-1 poł. XI w.2 faza wału A2 
pocz. XI w.Wzniesienie najstarszego kościoła grodowego p.w. św. Jana Chrzci­ciela (faza pierwsza – mur płytkowy) wraz z kryptą kory­ta­rzo­wą. W tym samym czasie zbudowano też fundamenty niedokoń­czo­nego palatium 
1020Budowa mostu łączącego gród z osadą 
1025 Koronacja (18 kwietnia) i śmierć (17 czerw­ca) Bolesława Chrobrego. Królem Polski zo­sta­je Mieszko II
1029Naprawa mostu 
1031 Mieszko IIWojna Mieszka II z bratem Bez­pry­mem, wspomaganym przez Ruś i ce­sa­rza Konrada II. Mieszko ucie­ka na Czechy, gdzie zostaje uwię­ziony i wy­ka­stro­wa­ny, a władzę w kraju obejmuje Bez­prym
1032 Bezprym zostaje zamordowany, Mieszko II wra­ca do kraju, ale władzę musi dzielić z dru­gim bratem — Ottonem i bratem stryjecznym — Thiedrykiem (Dytrykiem). Jednak Otton zo­sta­je wkrótce (1033) zamordowany
1034 Ginie Mieszko II. Bezkrólewie w Polsce (a mo­że władcą został Bolesław, tzw. Zapom­nia­ny?)
ok. 1035–1039 Powstanie ludowe i reakcja pogańska ogar­niają przede wszystkim Wielkopolskę
przed poł. XI w.Budowa starszego kościoła św. Mikołaja w osadzie tar­gowej w Gie­czu 
1038Giecz, nie mogąc liczyć na żadną odsiecz, poddaje się bez walki Brzetysławowi, księciu czeskiemu. Ten zaś upro­wadza wszystkich mieszkańców grodu i okolic do CzechBrzetysław najeżdża Wielkopolskę, zdobywa Gniezno i Poznań, rabuje wszystko, z relik­wia­mi św. Wojciecha włącznie oraz przyłącza do swego państwa Śląsk. Chyba jeszcze w tym samym roku wraca do kraju Kazimierz Od­no­wiciel
1. poł. XI w.2 faza wału w wykopie A3 (po stronie zewnętrznej) Kazimierz I Odnowiciel
poł. XI w.Północna część grodu zostaje oddzielona poprzecznym wałem
1045Naprawa drewnianego mostu 
1048Kolejna naprawa mostu 
1050Wymiana części konstrukcji mostu 
1055Ostatnia już naprawa mostu 
1058 Bolesław II SzczodryUmiera Kazimierz Odnowiciel. Je­go na­stępcą zostaje Bolesław II Szczodry
2. poł. XI w.Rozbudowa (odbudowa ?) kościoła grodowego św. Jana Chrzciciela (faza druga – mur z nieregularnych kamieni ociosanych do lica, tzw. opus emplectum), który zyskał westwerk, czyli masyw wieżowy 
1076 Bolesław II koronuje się w Gnieźnie — jego na­stęp­com nie udało się to przez 220 lat
1081 Władysław I HermanBolesław Szczodry umiera w nie­jas­nych okolicznościach na Wę­grzech, gdzie się schronił po uciecz­ce z kraju (jego syn, Miesz­ko, został później wezwany do Pol­ski i tam otruty w 1089 r.). Władcą Polski został brat Bolesława II, Wła­dys­ław Her­man
1093 ok. Starszy syn Władysława Hermana, Zbigniew, obejmuje we władanie Śląsk
1098 Podział Polski między Hermana (Mazowsze) i jego synów: Zbigniewa (Wielkopolska i Ku­ja­wy) oraz Bolesława Krzywoustego (Śląsk i Ma­ło­pol­ska)
1100  
1102 Umiera Władysław Herman. Mazowsze obej­mu­je Zbigniew
1106 Bolesław III KrzywoustyWojna między Zbigniewem i Boles­ła­wem. Zwycięski Bolesław zajmu­je Wiel­ko­pol­skę, a Zbigniewowi po­zosta­wia Mazowsze, jednak już rok później Zbigniew ucieka z Polski (gdy powrócił kilka lat później zo­stał przez brata oślepiony i wkrótce zmarł)
1136Wzmianka o Gieczu w bulli protekcyjnej dla metropolii w Gnieźnie (tzw. Bulla Gnieźnieńska z 7 lipca 1136 r.). Giecz należał wtedy do diecezji poznańskiejWydanie tej bulli to efekt poprawy stosunków Krzywoustego z papieżem Innocentym II (wy­nik zjazdu w Merseburgu), co dopro­wa­dzi­ło do wy­ję­cia kościoła polskiego spod ju­rys­dykcji arcy­bis­kupstwa w Magdeburgu
1138 Umiera Bolesław III Krzywousty. Panowanie w Wielkopolsce obejmuje jego syn, Mieszko Sta­ry. Seniorem zostaje Władysław II Wygna­niec
1145Podczas walk między Władysławem Wygnańcem, a jego młodszymi braćmi dochodzi do jakiś starć o Giecz lub w jego okolicach, w cza­sie których zostają uprowadzeni „dziesiętnicy gieccy”. W 1155 r. jakiś Pomian nadał biskupstwu wrocławskiemu wieś Grogesseuici, w której siedzieli Groges i inni dziesiętnicy gieccy Mieszko III StaryWojna domowa między Władysła­wem II, a Mieszkiem Starym, Bo­le­s­ła­wem Kę­dzierza­wym i Henry­kiem I san­do­mier­skim. Mimo po­cząt­kowej prze­wa­gi (oblężenie ju­niorów w Poznaniu) Wła­dys­ław po­no­si klęskę i zostaje wygnany. Władzę w Wielkopolsce obejmuje samodzielnie Miesz­ko
1155Giecz jest grodem kasztelańskim 
1157 Najazd cesarza Fryderyka I Barbarossy, który wystą­pił w obronie interesów Władysława II, do­ciera prawie pod Poznań
XII/XIII w.Powstaje obecny kościół św. Mikołaja 
1200  
1202 W marcu tego roku umiera w Kaliszu Mieszko III Stary. Władzę w Wielkopolsce odziedziczył jego syn, Władysław Laskonogi
1206 Wybucha konflikt między Laskonogim, a jego bratankiem Władysławem Odonicem i arcy­bis­ku­pem Henrykiem Kietliczem. Dzięki po­par­ciu Hen­ryka Brodatego Laskonogi musi wydzielić dla Odonica osobne księstwo ka­lis­kie
1216 Odonic uderza na stryja i wypiera go z Poz­na­nia
1217 Z pretensjami do Kalisza występuje prze­ciw­ko Odonicowi Henryk Brodaty. Dzięki temu Lasko­nogiemu udaje się wypędzić bratanka (na Wę­gry). Układ zawarty między między Laskonogim a Brodatym w Sądowlu oddaje ziemię kaliską Brodatemu, a Laskonogi otrzy­mał Ziemię Lu­bus­ką
1218Wymienia się wchodzące w skład kasztelanii w Gieczu miej­sco­wości: Koszuty, Kleszczewo i Czerlejno 
1223 Odonic, który uzyskał pomoc teścia, księcia gdań­skiego Świętopełka, odrywa od Wielko­pol­ski Ujście i Nakło oraz przyjmuje tytuł księ­cia uj­skiego
1227 W wyniku wojny z Odonicem Laskonogi zos­ta­je wygnany z Wielkopolski
1233 Bunt rycerstwa przeciwko Władysławowi Odo­ni­cowi, sytuację próbuje wykorzystać Hen­ryk Bro­daty
1234Giecz staje się grodem granicznym państwa Henryka BrodategoBrodaty opanowuje Wielkopolskę aż po War­tę. Odonic musi uznać te zdobycze
1237W tym roku do Giecza przyjeżdża osobiście Henryk Brodaty i wy­sta­wia tutaj jeden ze swoich dokumentówBrodaty umiera rok później, a władzę obej­muje jego syn, Henryk Pobożny
1240Najstarsza źródłowa wzmianka o istnieniu na terenie grodu kościoła p.w. św. Jana Chrzciciela. Przemysł I uposażył kościół dziesięciną z własnych dóbr leżących obok grodu (był to źreb leżący między jeziorem i przeprawą) i równocześnie nadał mu podobne przywileje immunitetowe, jakie miały dobra biskupstwa poznańskie­go. Ka­szte­lanem gieckim (i świadkiem nadania) był wtedy Mirosław 
1241 Najazad Tatarów, bitwa pod Legnicą, śmierć Hen­ryka Pobożnego. Synowie Władysława Odo­ni­ca, Przemysł I i Bolesław Pobożny, do 1244 r. odzys­kują całą Wielkopolskę
1244Do kasztelanii gieckiej należy wieś Rogusko 
1247 Przemysł i Bolesław rządzili początkowo wspól­nie, ale w roku tym doszło do pierw­szego po­działu Wielkopolski
1249Giecz wchodził w skład księstwa gnieźnieńskiego, a do kasztelanii gieckiej należał m.in. BninDrugi podział Wielkopolski między synami Wła­dys­ława Odonica
1253Na terenie kasztelanii gieckiej (w samym Gieczu lub raczej w Po­go­rze­licy) dochodzi do spotkania Przemysła I z bratem, Bolesła­wem Pobożnym. W obecności wielu możnych (m.in. arcybiskupa Pełki) bracia podzielili między siebie Wielkopolskę. Giecz pozostał w księstwie gnieź­nieńsko-kaliskim Bolesława.
Do kasztelanii gieckiej należał wtedy m.in. Bnin, Dłusk i znajdująca się na lewym brzegu Warty Pogorzelica		Trzeci podział Wielkopolski między Przemys­łem I i Bolesławem. Przemysł uzyskał część za­chodnią z Poznaniem, a Bolesław część wschod­nią z Gnieznem i Kaliszem
1255Wzmianka o kasztelanii w Gieczu, w związku z wizytą w Dłusku Bolesława Pobożnego 
1256Wzmianka o przynależności do kasztelanii gieckiej Sied­lec 
1257Do kasztelanii gieckiej należały Chocicza i Wyszaków, a także leżące dość daleko na południe (na lewym brzegu Warty) wsie Czeszewo i BrzostkówUmiera Przemysł I. Cała Wielkopolska zna­lazła się pod władzą Bolesława Pobożnego
1272Wspomina się o Gieczu jako o kasztelanii, do której należały grody w Bninie i Biechowie, a także osada Tar­gowa Górka 
1277Bolesław Pobożny włącza do kasztelanii gieckiej wieś Górkę, w zamian za Krerowo przyłączone do opola ko­strzyń­skiego 
1279 Umiera Bolesław Pobożny. W całej Wielko­pol­sce panuje Przemysł II
1281Do kasztelanii w Gieczu należały m.in. Dłusko i Urniszewo 
1286Przemysł II nadaje wieś Giecz Tilonowi, swemu proto­notariuszowi i kapelanowi (nadanie obejmowało także prawo miejskie !) — jest to jednocześnie najstarsza źródłowa wzmianka o osadzie w GieczuPrzemysł II
1295 Przemysł II koronuje się w Gnieźnie na króla Pol­ski
1296 W siedem miesięcy po koronacji ginie za­mor­do­wany Przemysł II. W Krzywnie dokonano po­dzia­łu państwa Przemysła. Główną część Wielko­pol­ski z Poznaniem, Gnieznem i Ka­li­szem otrzy­mał Władysław Łokietek
31 stycznia 1298Biskup Andrzej Zaremba przekazał kościół św. Jana w Gieczu-Grodziszczku jako beneficjum pro titulo archidia­konowi większemu (poznańskiemu) 
13001 połowa XIV w. jest okresem utraty znaczenia przez Giecz. Ośrod­kiem administracyjnym i sądowym stają się PyzdryNa króla Polski koronuje się w Gnieźnie król Czech, Wacław II, zięć Przemysła II
1305 Umiera Wacław II, a w rok później za­mor­do­wany zostaje jego syn, Wacław III. Wiel­ko­pol­ska dostaje się pod rządy Henryka III gło­gow­skiego
1309 Umiera Henryk III głogowski. W Wielkopolsce dochodzi do zbrojnych buntów przeciwko je­go nieletnim synom
1314 Władzę w Wielkopolsce zdobywa Łokietek, tłu­miąc m.in. bunt Przemka, wójta poz­nań­skie­go, stronnika książąt głogowskich
1319W skład kasztelanii gieckiej wchodziły Garby 
1331Najazd Krzyżaków 
1338 Umiera Władysław Łokietek. Na tron wstępuje Kazimierz III Wielki
1364Pierwsza wzmianka o istnieniu powiatu pyzdrskiego 
1400  
1468Plebanem w Grodziszczku był Mikołaj Szkudzki (Szku­dlski) ze Szkudły herbu Lis, dr decr. 
1500W wieku XVI nie wspomina się już o istnieniu kasztelanii gieckiej, a jedynie o kasztelanie biechowskim 
1550Szkoła parafialna w Gieczu miała dwóch nauczycieli: rektora Grze­gorza i koadiutora (nuczyciela do pomocy) Andrzeja 
1555Plebanem w Grodziszczku (i w Kwilczu) był Hieronim Kwi­lecki, który przeszedł na protestantyzm 
1600  
1611Biskup Andrzej Opaleński inkorporował kanonikat fundi Giecz, do którego należały wsie Giecz i Poświętne oraz dziesięcina ze wsi Dębicz (parafia Mączniki), do archi­dia­konii pszczewskiej 
1700  
1713Wzniesienie stojącego do dziś na terenie grodu kościoła p.w. św. Jana Chrzciciela 
1800  
1900  
1949Rozpoczęcie badań archeologicznych na terenie Giecza przez doc. B. Kostrzewskiego 
Gród w Grzybowie Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Rezerwat Archeologiczny – Gród Piastowski w Gieczu
Grodziszczko 2, 63–012 Dominowo 		Pajączek -- najlepszy polski edytor stron WWW